-
1 O praeclarum custodem ovium lupum!
• An excellent protector of sheep, the wolf! (Cicero)Latin Quotes (Latin to English) > O praeclarum custodem ovium lupum!
-
2 ovis
ovis, is, f. ( altindisch ávi-h, griech. οϊς), das Schaf, I) eig. u. übtr.: a) eig.: custos ovium, Verg.: magister ovium, Verg.: pastor ovium, tonsura ovium, Varro: glabra, scabra, Plaut.: ovis fera, Varro: ovis mas, Varro LL.: nigra, Verg.: placida, Ov.: semimas, ein kastriertes (männliches), Ov.: pascere oves, Verg.: tondere ovem, oves, Plaut., Plin. u.a., oves in anno bis, Varro. – Sprichw., ovem lupo committere, den Wolf zum Schafmeister machen, den Bock zum Gärtner machen, Ter. eun. 832. – b) übtr., v. Menschen, als Schimpfwort, wie Schaf = Einfaltspinsel, Plaut. Bacch. 1121b. – II) meton. (poet.) = die Wolle, Tibull. 2, 4, 28. – / ovis als masc., Varro b. Gell. 11, 1, 4 u. b. Non. 216, 22.
-
3 ovis
ovis, is, f. ( altindisch ávi-h, griech. οϊς), das Schaf, I) eig. u. übtr.: a) eig.: custos ovium, Verg.: magister ovium, Verg.: pastor ovium, tonsura ovium, Varro: glabra, scabra, Plaut.: ovis fera, Varro: ovis mas, Varro LL.: nigra, Verg.: placida, Ov.: semimas, ein kastriertes (männliches), Ov.: pascere oves, Verg.: tondere ovem, oves, Plaut., Plin. u.a., oves in anno bis, Varro. – Sprichw., ovem lupo committere, den Wolf zum Schafmeister machen, den Bock zum Gärtner machen, Ter. eun. 832. – b) übtr., v. Menschen, als Schimpfwort, wie Schaf = Einfaltspinsel, Plaut. Bacch. 1121b. – II) meton. (poet.) = die Wolle, Tibull. 2, 4, 28. – ⇒ ovis als masc., Varro b. Gell. 11, 1, 4 u. b. Non. 216, 22. -
4 ovis
ŏvis, is (acc. ovim, Plaut. Merc. 3, 1, 26; al. ovem; abl. ovi, acc. to Varr. L. L. 8, § 66 Müll.), f. (m., Varr. ap. Non. 216, 23:I.ovis mas,
Varr. L. L. 5, 98; cf.:ovis semimas,
Ov. F. 1, 588; cf. Fest. p. 195 Müll.) [kindr. with Sanscr. avi, ovis; Lith. awi-s; Slav. ovjza; Gr. oïs; cf. also Goth. avistr, ovile], a sheep (class.).Lit.:II.oves scabrae, glabrae,
Plaut. Trin. 2, 4, 140:cum fervit maxime, tam placidum quasi ovem reddo,
Ter. Ad. 4, 1, 18; Cic. N. D. 2, 63, 158:multae dictione ovium et boum,
id. Rep. 2, 9, 16:ovis bona,
Plaut. Bacch. 5, 2, 11:aurata,
Ov. H. 6, 2:infirmae,
Hor. Epod. 2, 10:lanigera,
Verg. A. 3, 660:Milesiae,
Col. 7, 2, 3:nigra,
Verg. G. 4, 546:pinguis,
id. E. 6, 5:placida,
Ov. M. 13, 927:custos ovium,
Verg. G. 1, 17:magistri ovium,
id. E. 2, 33:tondere oves,
Hor. Ep. 2, 10.—Prov.: ovem lupo committere,
to appoint the wolf shepherd, Ter. Eun. 5, 1, 16; cf.:O praeclarum custodem ovium, ut ajunt, lupum,
Cic. Phil. 3, 11, 27.—Transf.A.Poet., wool:B.et niveam Tyrio murice tingit ovem,
Tib. 2, 4, 28.— -
5 ovis
ovis is, f [1 AV-], a sheep: multae dictione ovium et boum: aurata, O.: infirmae, H.: lanigera, V.: custos ovium, V.: tondere oves, H.— Prov.: ovem lupo commisti, made the wolf shepherd, T.: O praeclarum custodem ovium, ut aiunt, lupum.—Poet., wool: niveam Tyrio murice tingit ovem, Tb.* * * -
6 custos
cūstōs, ōdis, c. (wahrscheinl. zu ἀκούω), der Wächter, Hüter, die Wächterin, Hüterin, I) im allg., der Wächter, Bewacher, Bewahrer, Aufrechterhalter, Schirmer, Hüter, Aufseher, die Wächterin, Bewacherin, Bewahrerin usw., a) übh.: c. aedicularum, Türhüterin, Petron.: arcis, Curt.: assiduus c. auctoritatis, Plin.: capitis mei, Cic.: casae, Sen.: istius domicilii, Sen.: vigiles fanique custodes, Cic.: c. gazae regiae, pecuniae regiae, Schatzbewahrer, Schatzmeister (γαζοφύλαξ), Nep. u. Curt.: hortorum (κηποφύλαξ), Suet.: custodes legum (νομοφύλακες), Col.: pecuniae quam regni melior, Liv.: c. pecuniae immensae (v. Geizhals), Sen. rhet.: c. portae, Liv.: c. defensorque provinciae, Cic.: domus Herculei c. Pinaria sacri, Verg.: sacerdos (Priesterin) c. Hesperidum templi, Verg.: suorum (deorum) templorum c. ac praeses (v. einem Pontifex), Cic.: c. urbis, zB. custosne urbis an direptor et vaxator esset Antonius, Cic.; nachaug. bes. v. Präfektus Urbi, L. Piso urbis custos, Schirmvogt, Sen.; vgl. v. dems. securitatis urbanae custos, Vell. – v. Gottheiten, Schirmer, Schutzgeist, di custodes conservatoresque huius urbis, Cic.: c. Tarenti (v. Neptun als πολιοῦχος), Hor.: custos urbis, Minerva, Cic.: montium custos nemorumque Virgo (v. der Diana), Hor.: perpetuorum custos Vesta ignium, Vell.: Priape, custos es pauperis horti, Verg. – v. Aufseher, Hüter, Wärter der Tiere, equi c., Iustin.: c. armenti (v. Pan), Ov.: boum, Ov.: c. ovium, Hor. (vgl. das sprichw. o praeclarum custodem ovium, ut aiunt, lupum! Cic. Phil. 3, 27): caprigeni pecoris c., Cic. poët.: formosi pecoris c., Verg. – v. Hunde, als Hüter, Wächter, c. mutus, Col.: c. liminis, Phaedr.: villae, Col.: dah. c. Tartareus, v. Zerberus, Verg. – v. Lebl., teils v. personif. Abstr., corporis c. natura, Lucr.: sapientia c. et procuratrix totius hominis, Cic.: fortitudo c. dignitatis, Cic.: malus est c. diuturnitatis metus, eine schlechte Gewähr dauernden Besitzes, Cic.: leges diligentissimae pudoris custodes, Quint.: teils (aber nur bei Dichtern) v. personif. Konkr., eburnea telorum c. (v. Köcher), Ov.: c. turis acerra, Ov. – severum custodem pudicitiae (Ehrenwächter) agere, Val. Max.: custodem religionum, comitiorum, rerum omnium urbanarum facere alqm, Cic.: in hortis custodem imponere fructus servandi causā, Nep.: serpentem custodem ibi ponere, Hyg.: custodem in frumento publico ponere alqm, Cic. – b) der Aufseher, Hüter eines jungen Menschen, der Mentor (griech. παιδοφύλαξ), bone c., Ter.: c. famulusque dei Silenus alumni, Hor.: discipuli c., Iuven.: c. incorruptissimus, Hor.: dare his discipulis privos custodes, Plaut.: custodis egere, Hor.: custodem removere, Hor.: vincere cautos custodes suos, Plaut.: cui (adulescenti) in lubrico aetatis non praeceptor modo, sed custos etiam rectorque quaerendus est, Plin. ep.: custodem nobis et paedagogum dedit, Sen.: als fem., natarum altrix eadem et fidissima custos, Stat. Theb. 1, 530. – c) der Wächter, Hüter, hütende Begleiter einer Frau (gewöhnl. ein Eunuch), meist vom Ehemanne bestellt (s. Burm. Prop. 2, 18, 70), vigil c., Ov.: c. otiosus puellae, Ov.: virginis abditae c. pavidus, Hor.: nimium servat custos Iunonius (von der Juno bestellte) Io, Ov.: dure vir, imposito tenerae custode puellae nihil agis, Ov.: alqm custodem (als W.) concubinae addere, Plaut. (vgl. Brix Plaut. mil. 146): custodem assiduum Ioni apponere virgini, Acc. tr. fr.: custode amoto, Ov. – u. im Plur., multae tibi tum officient res, custodes, lectica, ciniflones, Hor.: quos tibi custodes ponam? Prop. – d) der Aufseher bei der Abgabe der Stimmtäfelchen, custodes tabellarum, Cic.: alqm suis comitiis praerogativae primum custodem praeficere, Cic.: quis tribus quas voluit evocavit nullo custode sortitus? Cic.: quando illā dignitate rogatores, diribitores custodesque vidisti? Cic. – e) der milit. Wächter, α) custos corporis, im Zshg. zuw. bl. custos, der Leibwächter, Trabant, qui corporis custos fuerat Alexandri, Nep.: Germani, corporis custodes, Suet.: inter corporis custodes iter facere, Nep.: qui externorum corpori custodes aderant, Tac.: rediit in cubiculum, unde iam et custodes diffugerant, Suet. – β) der Wachtposten, die Wache, Schildwache, Schutzwa che, die Bedeckung, auch die Besatzung eines Ortes, nullus est portis custos, nullus insidiator viae, Cic.: custodes dare (eine Sch. od. Bed. geben), Cic. u. Nep. fr.: custodes disponere in vallo, Caes., in urbe, Suet.: custodes (Schutzwachen) dividere per domos eorum, Liv.: custodes fallere (von der Wache unbemerkt bleiben), Liv.: interficere paucos custodes arcis, Liv.; vgl. interfectis Novioduni (zu N.) custodibus, Caes.: custodes amovere, Tac., removere, Val. Max.: imber ab nocte media coortus custodes vigilesque dilapsos e stationibus suffugere in tecta coëgit, Liv.: quartā vigiliā circiter Lentulus Spinther de muro cum vigiliis custodibusque nostris colloquitur, Caes. – f) c. armorum (abgek. CA.), der Waffenwart, Wehrwart, Waffenmeister (franz. capitaine d'armes), ein milit. Dienstgrad beim Heere u. bei der Flotte, Paul. dig. 49, 16, 14. § 1. Corp. inscr. Lat. 6, 3304 u. 10, 3410 11, 54. – g) als t. t. der Astron., Custos = Ἀρκτοφύλαξ, der Bärenhüter, ein Gestirn, Vitr. 9, 4 (6), 1. – h) als t. t. des Landbaues, die Reserveranke am Weinstocke, die Sparrebe, die das künftige Tragholz liefert, wenn die Hauptrebe sich erschöpft hat, Cato r. r. 33, 1. Col. 4, 21, 3 u.a. Plin. 17, 181.
II) insbes.: a) der Überwacher jmds., der Aufpasser, Aufseher, Bessus custos verius quam comes, Curt.: custos ac vindex (Bestrafer) cupiditatum, Cic.: custos furum atque avium, d. Überwacher d. D. u. V. = der Beschützer von usw., Verg. – custodem od. custodes alci apponere (beigeben), Cic. u. Tac.: alium custodem dare, qui attendat, zusammen = einen Kontrolleur, Plin.: disponere circa macellum custodes, qui obsonia contra vetitum retineant, Suet.: efflagitare aliquem, cuiuslibet ordinis, custodem factis atque dictis suis, Suet.: inditi custodes, Tac.: Dumnorigi custodes ponit, ut quae agat, quibuscum loquatur scire possit, Caes.: Commium Atrebatem cum equitatu custodis loco relinquit, Caes.: numnam hic relictus (es) custos, ne etc., Ter. – b) der Überwacher eines Gefangenen, der Wächter, die Wache, Gefangenwache (bes. im Plur.), praefectus custodum, Nep.: carceris c., Manil.: carcerum custodes, Firm.: custodes puerorum, obsidum, Liv.: custodes corrumpere, Tac.: iugulari a custodibus, Nep.: clam se ab custodibus subducere, Nep.: tradi custodibus, Auct. b. Afr.
-
7 tonsura
tōnsūra, ae, f. (tondeo), I) das Scheren, Abscheren, Bescheren, die Schur, lanae (Ggstz. vulsura), Varro: ovium, Varro LL. u. r.r. Colum. 7, 4, 7: capillorum, Ov.: tonsura vel rasura capitis, Cael. Aur.: Plur., semestres facere tonsuras (ovium), Varro r.r. 2, 11, 8. – II) das Beschneiden, der Bäume, Plin. 16, 175 u.a.
-
8 multa
mulcta (multa), ae, f. [st2]1 [-] réparation évaluée en bétail; amende, peine pécuniaire. [st2]2 [-] condamnation, punition. - multam (mulctam) alicui dicere (irrogare): infliger une amende à qqn, mettre qqn à l'amende. - multam committere: encourir une amende. - mulctam certare, Liv.: débattre le montant de l'amende. - mulcta legis, Cic.: amende fixée par la loi. - si unam ovem mulctam dico, Gell.: si je propose l'amende d'une brebis. - multae dictio ovium et bovium, Cic. Rep. 2, 9, 16: amende payée en brebis et en boeufs.* * *mulcta (multa), ae, f. [st2]1 [-] réparation évaluée en bétail; amende, peine pécuniaire. [st2]2 [-] condamnation, punition. - multam (mulctam) alicui dicere (irrogare): infliger une amende à qqn, mettre qqn à l'amende. - multam committere: encourir une amende. - mulctam certare, Liv.: débattre le montant de l'amende. - mulcta legis, Cic.: amende fixée par la loi. - si unam ovem mulctam dico, Gell.: si je propose l'amende d'une brebis. - multae dictio ovium et bovium, Cic. Rep. 2, 9, 16: amende payée en brebis et en boeufs.* * *Multa, multae. Varro. Amende, Multe.\Irrogatio multae. Cic. Condamnation à l'amende.\Committere multam. Cicero. Commettre quelque cas, dont on doibve estre condamné à l'amende, Encourir en l'amende, ou és peines.\Irrogare. Liuius. Condamner à l'amende.\Multare multa et poena. Cic. Condamner un homme par dessus l'amende pecuniaire, à certaine autre peine.\Petere multam. Cic. Prendre conclusion contre aucun à ce qu'il soit condamné à l'amende.\Haec multa ei esto, vino viginti dies Vt careat. Plaut. Qu'il soit condamné à ceste amende, de ne boire vin de vingt jours. -
9 custos
cūstōs, ōdis, c. (wahrscheinl. zu ἀκούω), der Wächter, Hüter, die Wächterin, Hüterin, I) im allg., der Wächter, Bewacher, Bewahrer, Aufrechterhalter, Schirmer, Hüter, Aufseher, die Wächterin, Bewacherin, Bewahrerin usw., a) übh.: c. aedicularum, Türhüterin, Petron.: arcis, Curt.: assiduus c. auctoritatis, Plin.: capitis mei, Cic.: casae, Sen.: istius domicilii, Sen.: vigiles fanique custodes, Cic.: c. gazae regiae, pecuniae regiae, Schatzbewahrer, Schatzmeister (γαζοφύλαξ), Nep. u. Curt.: hortorum (κηποφύλαξ), Suet.: custodes legum (νομοφύλακες), Col.: pecuniae quam regni melior, Liv.: c. pecuniae immensae (v. Geizhals), Sen. rhet.: c. portae, Liv.: c. defensorque provinciae, Cic.: domus Herculei c. Pinaria sacri, Verg.: sacerdos (Priesterin) c. Hesperidum templi, Verg.: suorum (deorum) templorum c. ac praeses (v. einem Pontifex), Cic.: c. urbis, zB. custosne urbis an direptor et vaxator esset Antonius, Cic.; nachaug. bes. v. Präfektus Urbi, L. Piso urbis custos, Schirmvogt, Sen.; vgl. v. dems. securitatis urbanae custos, Vell. – v. Gottheiten, Schirmer, Schutzgeist, di custodes conservatoresque huius urbis, Cic.: c. Tarenti (v. Neptun als πολιοῦχος), Hor.: custos urbis, Minerva, Cic.: montium custos nemorumque Virgo (v. der Diana), Hor.: perpetuorum custos Vesta ignium, Vell.: Priape, custos es pauperis horti, Verg. – v. Auf-————seher, Hüter, Wärter der Tiere, equi c., Iustin.: c. armenti (v. Pan), Ov.: boum, Ov.: c. ovium, Hor. (vgl. das sprichw. o praeclarum custodem ovium, ut aiunt, lupum! Cic. Phil. 3, 27): caprigeni pecoris c., Cic. poët.: formosi pecoris c., Verg. – v. Hunde, als Hüter, Wächter, c. mutus, Col.: c. liminis, Phaedr.: villae, Col.: dah. c. Tartareus, v. Zerberus, Verg. – v. Lebl., teils v. personif. Abstr., corporis c. natura, Lucr.: sapientia c. et procuratrix totius hominis, Cic.: fortitudo c. dignitatis, Cic.: malus est c. diuturnitatis metus, eine schlechte Gewähr dauernden Besitzes, Cic.: leges diligentissimae pudoris custodes, Quint.: teils (aber nur bei Dichtern) v. personif. Konkr., eburnea telorum c. (v. Köcher), Ov.: c. turis acerra, Ov. – severum custodem pudicitiae (Ehrenwächter) agere, Val. Max.: custodem religionum, comitiorum, rerum omnium urbanarum facere alqm, Cic.: in hortis custodem imponere fructus servandi causā, Nep.: serpentem custodem ibi ponere, Hyg.: custodem in frumento publico ponere alqm, Cic. – b) der Aufseher, Hüter eines jungen Menschen, der Mentor (griech. παιδοφύλαξ), bone c., Ter.: c. famulusque dei Silenus alumni, Hor.: discipuli c., Iuven.: c. incorruptissimus, Hor.: dare his discipulis privos custodes, Plaut.: custodis egere, Hor.: custodem removere, Hor.: vincere cautos custodes suos, Plaut.: cui (adulescenti) in lubrico aetatis non praeceptor modo, sed custos etiam————rectorque quaerendus est, Plin. ep.: custodem nobis et paedagogum dedit, Sen.: als fem., natarum altrix eadem et fidissima custos, Stat. Theb. 1, 530. – c) der Wächter, Hüter, hütende Begleiter einer Frau (gewöhnl. ein Eunuch), meist vom Ehemanne bestellt (s. Burm. Prop. 2, 18, 70), vigil c., Ov.: c. otiosus puellae, Ov.: virginis abditae c. pavidus, Hor.: nimium servat custos Iunonius (von der Juno bestellte) Io, Ov.: dure vir, imposito tenerae custode puellae nihil agis, Ov.: alqm custodem (als W.) concubinae addere, Plaut. (vgl. Brix Plaut. mil. 146): custodem assiduum Ioni apponere virgini, Acc. tr. fr.: custode amoto, Ov. – u. im Plur., multae tibi tum officient res, custodes, lectica, ciniflones, Hor.: quos tibi custodes ponam? Prop. – d) der Aufseher bei der Abgabe der Stimmtäfelchen, custodes tabellarum, Cic.: alqm suis comitiis praerogativae primum custodem praeficere, Cic.: quis tribus quas voluit evocavit nullo custode sortitus? Cic.: quando illā dignitate rogatores, diribitores custodesque vidisti? Cic. – e) der milit. Wächter, α) custos corporis, im Zshg. zuw. bl. custos, der Leibwächter, Trabant, qui corporis custos fuerat Alexandri, Nep.: Germani, corporis custodes, Suet.: inter corporis custodes iter facere, Nep.: qui externorum corpori custodes aderant, Tac.: rediit in cubiculum, unde iam et custodes diffugerant, Suet. – β) der Wachtposten, die Wache, Schildwache, Schutzwa-————che, die Bedeckung, auch die Besatzung eines Ortes, nullus est portis custos, nullus insidiator viae, Cic.: custodes dare (eine Sch. od. Bed. geben), Cic. u. Nep. fr.: custodes disponere in vallo, Caes., in urbe, Suet.: custodes (Schutzwachen) dividere per domos eorum, Liv.: custodes fallere (von der Wache unbemerkt bleiben), Liv.: interficere paucos custodes arcis, Liv.; vgl. interfectis Novioduni (zu N.) custodibus, Caes.: custodes amovere, Tac., removere, Val. Max.: imber ab nocte media coortus custodes vigilesque dilapsos e stationibus suffugere in tecta coëgit, Liv.: quartā vigiliā circiter Lentulus Spinther de muro cum vigiliis custodibusque nostris colloquitur, Caes. – f) c. armorum (abgek. CA.), der Waffenwart, Wehrwart, Waffenmeister (franz. capitaine d'armes), ein milit. Dienstgrad beim Heere u. bei der Flotte, Paul. dig. 49, 16, 14. § 1. Corp. inscr. Lat. 6, 3304 u. 10, 3410 11, 54. – g) als t. t. der Astron., Custos = Ἀρκτοφύλαξ, der Bärenhüter, ein Gestirn, Vitr. 9, 4 (6), 1. – h) als t. t. des Landbaues, die Reserveranke am Weinstocke, die Sparrebe, die das künftige Tragholz liefert, wenn die Hauptrebe sich erschöpft hat, Cato r. r. 33, 1. Col. 4, 21, 3 u.a. Plin. 17, 181.II) insbes.: a) der Überwacher jmds., der Aufpasser, Aufseher, Bessus custos verius quam comes, Curt.: custos ac vindex (Bestrafer) cupiditatum, Cic.:————custos furum atque avium, d. Überwacher d. D. u. V. = der Beschützer von usw., Verg. – custodem od. custodes alci apponere (beigeben), Cic. u. Tac.: alium custodem dare, qui attendat, zusammen = einen Kontrolleur, Plin.: disponere circa macellum custodes, qui obsonia contra vetitum retineant, Suet.: efflagitare aliquem, cuiuslibet ordinis, custodem factis atque dictis suis, Suet.: inditi custodes, Tac.: Dumnorigi custodes ponit, ut quae agat, quibuscum loquatur scire possit, Caes.: Commium Atrebatem cum equitatu custodis loco relinquit, Caes.: numnam hic relictus (es) custos, ne etc., Ter. – b) der Überwacher eines Gefangenen, der Wächter, die Wache, Gefangenwache (bes. im Plur.), praefectus custodum, Nep.: carceris c., Manil.: carcerum custodes, Firm.: custodes puerorum, obsidum, Liv.: custodes corrumpere, Tac.: iugulari a custodibus, Nep.: clam se ab custodibus subducere, Nep.: tradi custodibus, Auct. b. Afr. -
10 tonsura
tōnsūra, ae, f. (tondeo), I) das Scheren, Abscheren, Bescheren, die Schur, lanae (Ggstz. vulsura), Varro: ovium, Varro LL. u. r.r. Colum. 7, 4, 7: capillorum, Ov.: tonsura vel rasura capitis, Cael. Aur.: Plur., semestres facere tonsuras (ovium), Varro r.r. 2, 11, 8. – II) das Beschneiden, der Bäume, Plin. 16, 175 u.a. -
11 Lupus
1. I.Lit.:(β).torva leaena lupum sequitur, lupus ipse capellam,
Verg. E. 2, 63; Plin. 10, 63, 88, § 173; 8, 22, 34, § 80:Martialis lupus,
sacred to Mars, Hor. C. 1, 17, 9; so,Martius,
Verg. A. 9, 566: lupus femina for lupa, a she-wolf, Enn. ap. Serv. Verg. A. 2, 355 (Ann. v. 70 Vahl.); id. ap. Non. 378, 18 (ib. v. 73):lupus masculinum (est), quamquam Varro... lupum feminam dicit, Ennium Pictoremque Fabium secutus,
Quint. 1, 6, 12.—According to the belief of the Romans, if a wolf saw a man before the latter saw him, the man became dumb: vox quoque Moerim Jam fugit ipsa;lupi Moerim videre priores,
Verg. E. 9, 53; cf. Plin. 8, 22, 34, § 80.—Prov.: lupus in fabulā or sermone, said of the appearance of a person when he is spoken of; as we say in English, talk of the devil, and he appears:atque eccum tibi lupum in sermone,
Plaut. Stich. 4, 1, 71; Ter. Ad. 4, 1, 21; Serv. Verg. E. 9, 54:de Varrone loquebamur: lupus in fabulā: venit enim ad me,
Cic. Att. 13, 33, 4.—Lupum auribus tenere, to have a wolf by the ears, to be unable to hold and afraid to let go, i. e. to be in a situation of doubt and difficulty, Ter. Phorm. 3, 2, 21; Suet. Tib. 25.—(γ).Hac urget lupus, hac canis angit, on this side the wolf, on that the dog, i. e. to be placed between two fires, Hor. S. 2, 2, 64.—(δ).Lupos apud oves custodes relinquere, Plaut. Ps. 1, 28:(ε).ovem lupo committere,
to intrust sheep to a wolf, Ter. Eun. 5, 1, 16; cf.o praeclarum custodem ovium, ut aiunt, lupum!
Cic. Phil. 3, 11, 27; cf.:plenum montano credis ovile lupo?
Ov. A. A. 2, 363.—Lupo agnum eripere, of a difficult undertaking;(ζ).as in English,
to snatch the meat from a dog's mouth, Plaut. Poen. 3, 5, 31.—Lupus observavit, dum dormitaret canes, of one who watches his opportunity to be unobserved, Plaut. Trin. 1, 2, 133.—(η).Ovīs ultro fugiat lupus, of a very improbable act, Verg. E. 8, 52.—(θ).Tantum curamus frigora, quantum numerum (ovium) lupus, i. e. do not care at all, as the wolf does not care whether the number of the sheep is right or not, Verg. E. 7, 51.—II.Transf.A.A voracious fish, the wolf-fish or pike, Hor. S. 2, 2, 31; Plin. 9, 54, 79, § 169; 9, 17, 28, § 61; Col. 8, 16; Mart. 13, 89; Macr. S. 2, 12 bis.—B.A kind of spider, Plin. 29, 4, 27, § 85; 11, 24, 28, § 80.—C.A bit armed with points like wolves' teeth (frena lupata):D.et placido duros (equus) accipit ore lupos,
Ov. Tr. 4, 6, 3; Stat. Ach. 1, 281.—A hook with which things were hoisted:E.in alios lupi superne ferrei injecti,
Liv. 28, 3, 7; Isid. Orig. 23, 15.—A small handsaw, Pall. 1, 43, 2.—F.The hop, a plant (Humulus lupulus), Plin. 21, 15, 50, § 86.2.Lŭpus, a surname in the gens Rutilia, e. g. P. Lutilius Lupus, a rhetorician in the time of Augustus; v. Rutilius; cf. Cic. N. D. 1, 23, 63. -
12 lupus
1. I.Lit.:(β).torva leaena lupum sequitur, lupus ipse capellam,
Verg. E. 2, 63; Plin. 10, 63, 88, § 173; 8, 22, 34, § 80:Martialis lupus,
sacred to Mars, Hor. C. 1, 17, 9; so,Martius,
Verg. A. 9, 566: lupus femina for lupa, a she-wolf, Enn. ap. Serv. Verg. A. 2, 355 (Ann. v. 70 Vahl.); id. ap. Non. 378, 18 (ib. v. 73):lupus masculinum (est), quamquam Varro... lupum feminam dicit, Ennium Pictoremque Fabium secutus,
Quint. 1, 6, 12.—According to the belief of the Romans, if a wolf saw a man before the latter saw him, the man became dumb: vox quoque Moerim Jam fugit ipsa;lupi Moerim videre priores,
Verg. E. 9, 53; cf. Plin. 8, 22, 34, § 80.—Prov.: lupus in fabulā or sermone, said of the appearance of a person when he is spoken of; as we say in English, talk of the devil, and he appears:atque eccum tibi lupum in sermone,
Plaut. Stich. 4, 1, 71; Ter. Ad. 4, 1, 21; Serv. Verg. E. 9, 54:de Varrone loquebamur: lupus in fabulā: venit enim ad me,
Cic. Att. 13, 33, 4.—Lupum auribus tenere, to have a wolf by the ears, to be unable to hold and afraid to let go, i. e. to be in a situation of doubt and difficulty, Ter. Phorm. 3, 2, 21; Suet. Tib. 25.—(γ).Hac urget lupus, hac canis angit, on this side the wolf, on that the dog, i. e. to be placed between two fires, Hor. S. 2, 2, 64.—(δ).Lupos apud oves custodes relinquere, Plaut. Ps. 1, 28:(ε).ovem lupo committere,
to intrust sheep to a wolf, Ter. Eun. 5, 1, 16; cf.o praeclarum custodem ovium, ut aiunt, lupum!
Cic. Phil. 3, 11, 27; cf.:plenum montano credis ovile lupo?
Ov. A. A. 2, 363.—Lupo agnum eripere, of a difficult undertaking;(ζ).as in English,
to snatch the meat from a dog's mouth, Plaut. Poen. 3, 5, 31.—Lupus observavit, dum dormitaret canes, of one who watches his opportunity to be unobserved, Plaut. Trin. 1, 2, 133.—(η).Ovīs ultro fugiat lupus, of a very improbable act, Verg. E. 8, 52.—(θ).Tantum curamus frigora, quantum numerum (ovium) lupus, i. e. do not care at all, as the wolf does not care whether the number of the sheep is right or not, Verg. E. 7, 51.—II.Transf.A.A voracious fish, the wolf-fish or pike, Hor. S. 2, 2, 31; Plin. 9, 54, 79, § 169; 9, 17, 28, § 61; Col. 8, 16; Mart. 13, 89; Macr. S. 2, 12 bis.—B.A kind of spider, Plin. 29, 4, 27, § 85; 11, 24, 28, § 80.—C.A bit armed with points like wolves' teeth (frena lupata):D.et placido duros (equus) accipit ore lupos,
Ov. Tr. 4, 6, 3; Stat. Ach. 1, 281.—A hook with which things were hoisted:E.in alios lupi superne ferrei injecti,
Liv. 28, 3, 7; Isid. Orig. 23, 15.—A small handsaw, Pall. 1, 43, 2.—F.The hop, a plant (Humulus lupulus), Plin. 21, 15, 50, § 86.2.Lŭpus, a surname in the gens Rutilia, e. g. P. Lutilius Lupus, a rhetorician in the time of Augustus; v. Rutilius; cf. Cic. N. D. 1, 23, 63. -
13 abigo
ab-igo, ēgī, āctum, ere [ ago ]1) перегонять (greges ovium abiguntur ex Apulia in Samnium aestivatum Vr)2)а) отгонять ( muscas C); изгонять ( aliquem ab aedibus Pl); прогонять ( aliquem ab janua Pl); угонять, похищать ( pecus C)a. partum C, T — вытравливать плодб) уносить, убирать ( procul faces Ap); разгонять, рассеивать ( curas H) -
14 colonicus
colōnicus, a, um [ colonus ]1) связанный с земледелием, сельскохозяйственный ( leges Vr)ovium genus colonicum PM — распространённая в сельском хозяйстве (т. е. обыкновенная) порода овецcohortes colonicae Cs — когорты, набранные в колониях -
15 contexo
con-texo, texuī, textum, ere1) соткать ( villos ovium C); заткать ( aliquid auro Tib)3) сооружать ( navem viminibus Cs); создавать ( opus Cs); сколачивать, строить ( equum trabibus V)4) составлять, сочинять (librum Sen; orationem Q); выдумывать, замышлять ( crimen C)5)а) сочетать, связывать, соединять ( extrema cum primis C); присоединять, добавлять ( epilogum defensioni Sen)б) ставить рядом, сдвигать ( corpora condensa contextaque Lcr)6) продолжать, развивать ( carmen longius C)c. interrupta C — продолжать прерванное -
16 depello
dē-pello, pulī, pulsum, ere1) сталкивать, сбрасывать (d. defensores vallo Cs); сваливать (equitem dorso, sc. equi H); свергать, низвергать ( simulacra deorum C)d. aliquem loco и de loco C (gradu Nep) — сбить кого-л. с места (с позиции)2) гнать ( ovium fetūs V)aquam de agro d. Cato — очистить поле от воды3) выгонять, изгонять (d. aliquem ex urbe C и urbe T); смещать ( aliquem tribunatu C); исключать ( aliquem senatu T); прогонять (d. praesidia barbarorum ex his regionibus Nep)5) отстранять, удалять, прекращать ( latrocinia C)aliquem d. a matre и a mammā Vr; тж. ab ubere matris и a lacte V — отнять кого-л. от груди6) отвести, отбросить (omnes molestias, suspicionema se C)spe (de spe C) depulsus L — утративший надежду7) утолять ( famem sitimque Sen)8) отвращать, отклонять (periculum C; morbos Cs, C); отговаривать, разубеждать (d. aliquem de causa susceptā C; d. sententiā C; a superioribus consiliis Cs)d. alicui multam C — избавить кого-л. от штрафа -
17 lupus
ī m.1) волк; поговоркиl. in fabula Ter, C etc., тж. eccum tibi lupum in sermone Pl — лёгок на поминеl. non curat numerum ovium V — волк таскает и считанных овецhac urget l., hac canis angit H — (находиться) между двумя огнями (попадать из огня да в полымя)lupum auribus tenēre Ter, Su — держать волка за уши, т. е. находиться в трудном положенииl. ultro fugiat oves V — пусть волк побежит от овец ( о невозможном)lupi me viderunt priores V — волки увидели меня первые, т. е. молчу (по древнему поверью, тот, кого волк увидел первый, становился немым)2) рыба морской волк Col, H, M etc.3) O, St = lupata4) тех. железная лапа, крюк L5) ручная пила, ножовка Pall6) хмель (Humulus lupulus, L) PM -
18 magister
trī m.1) начальник, глава, правитель, смотрительm. populi C — диктаторm. equitum L, Vr — начальник конницы ( он же помощник диктатора)m. morum C — блюститель нравов (т. е. цензор)m. sacrorum L — верховный жрецm. cenae M (convivii Vr) — распорядитель на пируm. societatis (in societate) или scripturae (in scriptura) C — старшина товарищества откупщиковm. pecoris C — старший пастухm. ovium V — овчарm. elephanti L, Sil — вожатый слонаm. memoriae Amm — начальник канцелярии2) учитель (m. artium C etc.)habere aliquem magistrum или aliquo magistro uti C — иметь кого-л. в качестве учителя (учиться у кого-л.)3) руководительcapere aliquem magistrum ad rem aliquam Ter — взять кого-л. в руководители чего-л -
19 pastor
pāstor, ōris m. [ pasco ]1) пастух ( ovium Eccl)p. Aetnaeus O — Polyphemuspastorum domina O — Pales2) перен. пастырь ( populi Q)3) ухаживающий за домашней птицей, птичник (p. gallinarum Col; p. columbarius Vr) -
20 pulligo
pullīgo, inis f. [ pullus II \]
См. также в других словарях:
OVIUM Cauda — Hebr. aljah, voce maxime propriâ, Levit. c. 3. v. 9. de agno, qui offerri debebat in sacrificium Eucharisticum, caudam integram usque ad coccygem removebit c. 7. v. 3. ubi de oblatione agni pro delicto, caudam offeret et adipem, qui operit extra … Hofmann J. Lexicon universale
OVIUM Notae — vel inustae, vel impressae. Calphurnius, nec Brutia desit Dura tibi, et liquidô simul unguine terra memento, Si sont rasa, linas: vivi quoque pondera melle Argenti coquito, lentumque bitumen aheno; Impressurus ovi tua nomina. Et Virg. Georgic. l … Hofmann J. Lexicon universale
TONSIO Ovium — antiqua admodum, vulsione tamen posterior. Prius enim vulsam, quam tonsam esle lanam, discimus ex Varrone de L. L. l. 4. de R. R. l. 2. c. 11. et ipso velleris nomine inde lanae tributo. Imo nedeum Varronis aevô in desuetudinem abiisle penirus,… … Hofmann J. Lexicon universale
Non est de pastu ovium quaestio, sed de lana. — См. Не мудрено: подай! а мудреней того: где взять? … Большой толково-фразеологический словарь Михельсона (оригинальная орфография)
Lupinus aegra-ovium C.P. Sm. — Symbol LUSEH Synonym Symbol LUAE2 Botanical Family Fabaceae … Scientific plant list
Potentilla pensylvanica L. var. ovium Jeps. — Symbol POPEP5 Synonym Symbol POPEO Botanical Family Rosaceae … Scientific plant list
OVIS — I. OVIS apud romanos Maxima hostia dicta est. Festus Maximam hostiam ovilli pecoris, appellabant, non ab amplitudine corporis, sed ab animo plaecidiore. Vide Meursium Notis in Phaedr. l. 3. fab. 4. v. 11. Sed expiari poss maiore hostiâ; ut et… … Hofmann J. Lexicon universale
OVIS Rubra — imo purpurea; non in conversione rerum solum Cumaeô carmine praedictâ, apud Virglium, Ecl. 4. v. 39. Omnis fert omnia tellus, Non rastros patietur humus, non umea facem. Robustus quoque iam tauris iuga solvet arator. Nec varios discet mentiri… … Hofmann J. Lexicon universale
PECUNIA Dea — Augustin. l. 4. de Civ. Dei. c. 21. Deaepecuniae commendabantur ut pecuniosi essent: eôdem ibid. teste, Aesculnaum, et eius filium Argentumum Deos habebant antiqui. De his vide versus elegantes Menandri, qui exstant apud Stobaeum in ratione, quae … Hofmann J. Lexicon universale
PLOSTELLUM — in Talmudico Tractatu de Sabbatho, c. 5. in Misna, Arietes (die Sabbathi) non egrediuntur cum plostello sub cauda sua; et ibidem in Gemara, Non egrediuntur arietes cum plostello, ne caudam suam inflectant: Definitur in Glossa ad eum loc. parva… … Hofmann J. Lexicon universale
Wolf — 1. Alten Wolf reiten Krähen. – Eiselein, 647. 2. Alten Wolf verspotten die Hunde. – Schlechta, 362. 3. Als der Wolf predigte, hatte er Gänse zu Zuhörern. 4. Als der Wolff in der Grube lag, wollt er ein heiliger Mönch werden. – Mathesy, 108a. 5.… … Deutsches Sprichwörter-Lexikon